Deze reis werd door ons, 2 echtparen, samensgesteld en geregeld. We huurden een 4 wheel-drive in Gambia en reden daarmee door Gambia. Bezochten verschillende vogelrijke plaatsen in Gambia. We deden het wildpark Niokolokoba aan in Senegal. We reden daarvan weer terug, deels door Gambia naar de kust in Senegal en sloten deze reis afop Kelediang in Kafountine. We hadden onze eigen tentjes etc. meegenomen. Vanaf Brussel is dat geen bezwaar, je mag vandaar ruim 40 kg. pp meenemen aan bagage.

Februari 2009. We komen 's avonds aan in Banjul en overnachten bij Joe op Sukuta camp.

We vertrokken op 12 februari 's morgens vroeg via BRUSSEL naar BANJUL, GAMBIA. 's avonds tegen 18.00 uur werden we daar opgehaald door Joe en Claudia, eigenaars van SUKUTA camp.We hadden daar voor de eerste nacht een huisje geregeld. Onze auto stond voor ons klaar. We hadden al meteen ontzettend pech, toen we een pizza wilden gaan eten. Nadat wede eerste 500 meter met de auto hadden gereden, hadden we al een aanrijding met een dronken quad bestuurder. Het had wat voeten in de aarde voor we e.e.a. geregeld hadden. Geen best begin van de vakantie...Maar uiteindelijk hebben we toch nog een pizza gescoord in de Senegambia zone. Dit is het uitgaansgebied van Banjul. Veel blankenvieren daar hun vakantie. Een beeld wat je daar veel ziet is een wat middelbare man met een mooie negerin. Of omgekeerd een wat gedateerde blanke vrouw met een zwarte adonis... Als je dat zo aanziet ben je niet gelukkig met het feit dat je ook blank bent...Wat jammer als je niet meer ziet van dit prachtige land dan deze toeristenzone, maar het komt voor!

Dag 2. Via Abuko N.P. gaan we naar Marakissa camp en zetten daar onze tentjes op.

13 februari, de volgende dag werd eerst de auto 'voorlopig' gerepareerd op het erf van de het ouderlijk huis van de veroorzaker van het ongeluk. Ze hadden gezorgd voor een automonteur die ervoorregeldedat we het voorportier weer konden gebruiken. Er werden afspraken gemaakt voor een verdere reparatie na onze reis. We haalden onze spullen op bij Joe, deden wat boodschappen in een supermarkt en onze reis ging beginnen! Eerst deden we ABUKO N.P. aan. Dit is een mooi vogelpark. We picknickten in de schuilhut aan de rand van een watertje. Onze bestemming van die dag was MARAKISSA. Dit ligt ten zuiden van Banjul op de South bank van Gambia. Op weg daar naar toe passeerden we nog wat wedlands waar de mannen smulden van de eerste Afrikaanse vogelsoorten. Mieke en ik gingen steeds wat stukjes vooruitlopen en hadden zo leuke contacten met de bevolking. We liepen op met een vrouwtje die met haar handelswaar op het hoofd, samen met haar oude moeder,op weg was naar de markt. Na een stukje wandelen en een gezellig kletspraatje was het leuk om wat foto's van haar te maken en de baby die op haar rug meeging een mooi gebreid truitje ( Ine) en een muts aan te geven. Zij was blij met het truitje en wij met de foto's! MARAKISSA river camp is mooi gelegen aan een kreek. Op het dak van het restaurant is een terras gemaakt en het is daar aan het eind van de dag genieten van een prachtige zonsondergang. We sliepen daar in tenten. De beheerster van het kamp is Adema, getrouwd met een Nederlander, Joop. We hebben hier al vaker gekampeerd dus het was een hartelijk weerzien met haar.

Het kamp ligt in een prachtige omgeving. Niet ver van de kust, Gunjur Beach.Er liggen wat kreken rondom het campement waar veel wordt gevist. Verder veel akkertjes en vrouwentuinen. Daar hebben Mieke en ik nog een poosje meegeholpen met water putten en uitgieteren. We bleven hier3 nachten. We vulden de dagen met 's morgens tegen het schemer te gaan vogelen. Genieten van de uitgebreide ontbijtjes van Adema. Weer vogelen of een ritje naar het strand waar altijd veel te zien is..De vissersboten die binnen komen en waar de vrouwen de vis van boord halen door met een grote ton op het hoofd de zee in te gaan om de vis zo van boord te halen. Als alle vis is opgehaald worden de piroques met mankracht en met behulp van boomstammen op het strand gerold. Daar blijven ze liggen tot de volgende vistocht. Ze zijn mooi beschilderd en vormen zo een fotogeniek plaatje op het strand. De vis wordt meteen op het strand al schoongemaakt door de vrouwen en vervolgens verwerkt voor de verkoop of ze gaan naar de drogerijen die wat verderop op het strand liggen.De arbeidsomstandigheden zijn daar zeer ongunstig. Het is er donker en de rook prikt er verschrikkelijk in je ogen. Lunchen doen we bij Adema uit ons eigen voorraad in de schaduw van een hutje aan de rivier. Het vogelen kan bij de mannen dan gewoon doorgaan. Als de temperatuur weer wat beter iskunnen we na desiësta een rondje varen in de kano's van Adema. Het ligt een beetje aan het seizoen hoever je kunt varen. Het was nu gunstig, dus we konden een mooie ronde maken. De maaltijden zijn hier altijd goed verzorgd. Op de dag van aankomst friet met kip en sla en de volgende dag macaroni. Volle schalen die we met z'n allen niet leeg kregen. Blijf je langer dan 2 dagen dan gaat het menu zich weer herhalen maar omdat het heerlijk smaakte, maakte ons dat niet uit. We bleven hier 3 nachten. Hier sloten zich ook nog wat bekenden bij ons aan. Mensen die ook gekomen waren om het feest op ALJAMDU bij te wonen. We waren nu inmiddels met een groep van 8.

Dag 6. We gaan vandaag met de pont vanuit Banjul naar Barra. Dit ligt op de noord-oever en daar bevindt zich ook het project ALJAMDU.

Maandag 16 februari pakten we na onze ochtendvogelwandeling onze spullen weer in. Tijdens de wandeling kwam er een kroonkraanvogel luid roepend overvliegen. Een bijzondere waarneming!. Deze dag verplaatsten we ons naar Aljamdu. Eerst haalden we in Banjul nog een knul op die gesponsord wordt door een van onze 8. We werden ontvangen opdecompound van zijn tante. Zij zorgt voor hem omdat hij uit een ander deel van het land komt maar vanwege zijn studie in de buurt van Banjul moet wonen. Het was druk op de compound, veel bewoners, kinderen en tieners. Dat bracht mij op het idee de tas met kleren van Marian hier achter te laten, veel meidenspul wat hier wel van pas zou komen.

Deze dag moesten we overvaren naar de North Bank, van Banjul naar Barra. Het is een hele belevenis zo'n ferry. Als je eenmaal in de wachtrij staat komen er altijd vrouwen die van alles willen verkopen: lappen, kleding, sierraden, fruit en drankjes. Voor je het weet hebben ze je al wat rokken en lappen omgehangen. Het hele gebeuren rond zo'n ferry is een levendig, kleurig schouwspel! Onze bestemming was JIMBANA park dat in de buurt van Aljamdu ligt. Daar ligt de Nursery school die doorde Aljamdufoundation is ontwikkeld tot een echte school met meubilair, omheining, toilet, stromend water, een keuken met een voedselprogramma. Het project werd nu met een groot feest afgesloten! Nadat we hartelijk bergoet werden door Marie, leading lady van Jimbana, de tent hadden opgezet gingen we op bezoek bij het schooltje en later ook nog naar de Primary school SITANUNKU. Het ligt in de bedoeling om, nu de Nurseryschool goed draait, de activiteiten van de stichting Aljamdu te gaanuitbreiden naar deze Primary school. Het was 2 jaar geleden dat ik in Aljamdu was enwat een wereld van verschil. Er was hard gewerkt! De kinderen zingen nog net zo hard als de vorige keer van Welcome, welcome, welcome en one little finger en two little fingers etc. Maar wat zag alles er nu compleet en mooi uit. Helemaal af met mooie muurschilderingen die de band met Holland aangaven. Ook Sitanunku, een Primary School met 630 leerlingen draaide goed alleen helaas te weinig lokalen en meubels. Ook zijn daar plannen om een computerlab op te gaan zetten. In deze tijd kan ook een school in Afrika eigenlijk niet zonder! Gert had van een vogelmaat ( Joost) 2 microscopen meegekregen. Op deze school werden ze met grote dank ontvangen en meteen uitgeprobeerd. De stichting Aljamdu overweegt om daar nu ook actief wat hulp te gaan bieden.

Dag 7. Feest in AJAMDU. Ze vieren dat het schoolproject is afgerond. We zetten onze tentjes op op Jimbana Parc.

18 februari. Vandaag is de dag van het feest in Aljamdu! Er wordt gevierd dat het project klaar is. We werden verwacht om 11 uur. Er hoort ook een officieel gedeelte bij, de gouverneur is nml. ook uitgenodigd. We waren netjes op tijd. De tijd werd doorgebracht met wat spelen en zingen met de kinderen. Tegen 12 uur werd in een van de lokalen het ontbijt geserveerd. Het betond uit grote schalen met gekruid, gestoofd vlees met wat brood om daarin te soppen. We wasten onze handen en schoven aan om ieder zijn deel uit de schaal te graaien.Feest in Gambia wil vooral zeggen veel eten...Er waren 2 koeien geslacht! Maar er werd ook veel gepraat, veel mensen kwamen zich voorstellen en een praatje maken. De tienerjeugd amuseerden zich goed door op jerrycans te trommelen en te dansen. Dit doen overigens alleen de meiden. De jongens zie je niet dansen. Het lang verwachte officiële gedeelte begon tegen 16 uur. Er werden zo'n 80 kinderen op houten bankjes gezet en we verbaasden ons erover dat ze ook nog eens ruim een uur op hun plaats bleven zitten. De teksten van de sprekers werden van het Engels in het Madinka vertaald of andersom. De luidsprekers waren van zo'n slechte kwaliteit dat het niet goed te volgen was. Dus erg knap van al die kinders om zo netjes te blijven zitten! Dit officiële gedeelte werd afgesloten met een traditionele dans van de vrouwen. Daarna was het weer eten. Weer grote volle schalen rijst met vlees, vis en groente, nu op de compound van Musa, een tuinder met enig aanzien in het dorp. Ik had de avond voor het feest kleren uitgedeeld bij de lerares en Musa. Mooie jurkjes die Loes mij had meegegeven. Op het feest zag ik er verschillende rondlopen. Maar dan wel op de moslim manier gedragen met een lange rok eronder...

Wij sloten deze vermoeiende dag op ons kamp. Ze hebben op Jimbana een wat hoger gelegen terras, een grote betonnen vloer midden in het kamp. Daar worden de maaltijden gegeten. Vooral 's avonds is dat puur genieten. Je zit dan in het donker, een heerlijk temperatuurtje en de meest fantastische sterrenhemel boven je. Hier op dit kamp vind je ook altijd wel een paar mannen bereid om een djembésessie te geven. En voor de mannen, na een hele dag feest...eindelijk een koud pilsje! Moe en veel indrukken rijker doken we later het tentje weer in.

Dag 8. Vandaag verlaten we Jimbana en Ajamdu. We gaan slapen op het eiland bij Georgetown. Onze tenten zetten we op in het Bird Safari Camp.

donderdag 19 febr., de dag na het feest. Tijdens de ochtendvogelwandeling werd de lucht alsmaar donkerder. Een plotselinge lichtflits en een donderklap was het begin van een kleine regenbui. En dat in het droge seizoen! We maakten ons wandelingetje gewoon af want het was snel weer droog. We ontdekten parende grijze wouwen die een nest aan het maken waren. Wat verderop toonden de roodsnaveltokken hetzelfde gedrag. Doordat er geen duidelijke seizoenen zijn zal het nestelen misschien ook wat langer door gaan. Verderop in de kreek was er wat gebakkelei met reigers. Een witte en een zwarte hadden flink met elkaar aan de stok en dat leverde een mooi plaatje op. Vandaag nemen we afscheid van Gert v.d. Hart met zijn groep. Zij waren vanuit Mali hier aangekomen voor het Aljamdufeest. Ook de groep van Bert vertrok een andere richting uit. We bleven weer met ons kleine groepje over. De reis werd vervolgd naar GEORGETOWN. Daar zijn nog wat resten van slavenhuizen te zien. Georgetown ligt op een eiland, het werd onder de Engelsen een verzamelpunt voor slavenhandel. Slavenhandelaren trokken vanaf hier verder de binnenlanden in. Na hun mensonterende werk brachten ze hun 'handel' naar verzameldepots in Georgetown vanwaar de slaven op transport over de rivier werden gezet. Deze resten van de slavenhuizen zijn een trieste herinnering aan een zwarte bladzijde in veel levens. Onderweg bezochten we ook nog de steencirkels bij WASSU. De cirkels bestaan uit 10 tot 20 roestbruine megalieten. Ze zijn 0,5 tot 2 meter hoog.De cirkels zijn met raadsels omgeven. Er wordt vanuit gegaan dat ze met een begrafeniscultus te maken hadden. Maar waarschijnlijk hadden ze ook een ceremonieel doel en werden er ook oogstoffers gebracht. Deze steencirkels lijken wel wat op die van Stonehenge in Engeland.We rijden door een mooie natuur met prachtige huttendorpjes. De traditioneel gebouwde hutjes van gras en palmbladeren. Er lopen altijd wat geiten en een of meer ezels rond. De mangobomen die tussen hutjes staan zorgen voor schaduw en ze hangen nu vol met kleine mangovruchten die in april oogstrijp zullen zijn. De kinderen komen meestal de weg opgerend als we passeren. Luid roepend Toebab, toebab. Ze vragen altijd om lege flessen of een pen. We hadden een lange, warme reisdag. We arriveerden tegen 17.00 uur op het kampement Bird Safari Camp. Het ziet er goed uit, ligt aan de Gambiarivier die hier nog zilt is. Het is eigenlijk een park met rondavels maar wij mogen ons tentje ertussen zetten en krijgen een sleutel van een huisje om daar de douche en het toilet te gebruiken. We melden ons meteen voor het avondeten en ontbijt. Na het eten doken we het tentje in. Een slaapzak hebben we hier niet nodig want het is hier flink warm. Bij het geluid van roepende uilen, African scops owl, de Pearl spotted owlet en de Verreaux's eagle owl vielen we in slaap.

De volgende dag deden we een ochtendwandeling samen met 2 Engelse gasten en hun gids. Na het ontbijt struinden we zelf de omgeving van het kamp wat af. De vogels en wij vonden het te warm voor verdere activiteiten. Na het ontbijt was het al 40 graden in de tent. We doken met de koelbox in de schaduw van een paar grote bomen aan de rivier en gebruikten daar onze lunch. De gonolek liet zich daar prachtig zien en er vlogen heel wat roofvogels boven de rivier. Om 16.00 vertrokken we voor een boottocht over de rivier. Er ging een gids met ons mee. Het was een geweldige tocht. Enorm veel vogels gezien. De African fish eagle, alle reigersoorten, en in een kleinere kreek met wel honderd kwakken. De Toerako vliegend en wel. Slangenarend met prooi. En een brede streep van zilverreigers die laag over de rivier vlogen. Als toetje een prachtige zonsondergang. Na het eten kregen we nog een muziek en dans voorstelling waar we werden uitgenodigd om actief aan mee te doen. Dus we dansten in het donker rond een oplaaiend houtvuur onder een prachtige sterrenhemel. De temperatuur was nog steeds hoog.

Dag 10.Op weg naar Senegal. We slapen in Wassadou. Daarna gaan we door naar Niokolakoba.

21 februari en weer een reisdag. Ons geplande reisdoel voor deze dag ligt in Senegal. We namen eerst de pont om weer op het vaste land te komen en reden vandaar naar BASSE SANTA SU. De weg was slecht, asfalt met veel gaten....de keus was steeds rijden we erin of erom. BijBADIARA deden we de grens metSENEGAL Altijd vreemd als je mensen in uniform , na de gebruikelijke begroetingen hoort vragen: 'What do you have for breakfast for an officer?' Wij dus duidelijk niets... Maar wat een corruptie in dit land! We arriveerden voor donker in WASSADOU. Een mooi hotel met weer losse huisjes. ook hier mochten we ons tentje opzetten op een mooi plekje bij kapokbomen met grote plankwortels. Prachtig stonden we daar. En ook een mooie douche en toilet waar we dankbaar gebruik van maakten na een dag roodstofhappen en wildplassen. We bestelden een drankje en namen plaats op een zitje aan de rivier. We hoorden de nijlpaarden brullen en zagen ze even later ook boven water komen. De apen, green velvet monkeys en bavianen slingerden zich door de bomen. We zaten nog maar net toen zich 2 krokodilwachters (Egyptian Plover) melden aan het terras. Ze lieten zich de toegeworpen pinda's goed smaken. En de mannen maar foto's maken. Wat hebben we op eerdere reizenveel gespeurd naar deze weinig voorkomende vogel.....

De volgende dag deden we eerst de ochtendwandeling en ( klapstuk was de roodkeel bijeneter) gingen daarna voor een ontbijt naar het restaurant. Het was te merken dat Senegal een Franse kolonie is geweest. Het was een karig ontbijt, stukje stokbrood, boter en wat confiture... Alle spullen weer de auto in en op weg naar NIOKOLO KOBA. Dat was nog zo'n 30 km. rijden. We hadden besloten om de nacht in Wassedou door te brengen omdat het Niokolo Koba park om 17.00 uur sluit. Je betaalt daar toegang voor de auto. Een gids is verplicht en je betaalt dan ook per persoon per dag. NIOKOLO KOBA

Dag 11. Vandaag gaan we door naar Niokola Koba. We kamperen in het park.

22 februari We reden met de gids naar Camp du Lion waar we voor 2 nachten de tenten op gingen slaan. Al op weg daar naar toe zagen we mooie dingen. Het eerste wat ons opviel waren mooie gele bloemen dievrijwel zonder bladeren, dicht bij de grond bloeiden. Volgens Hassan, onze gids, zijn ze vooral voedsel voor de whartogs (wrattenzwijnen). Na enig speuren zagen we ook een cop, die kenden we nog van Oeganda..Onderweg zagen we verschillende waterbokken, wharthogs met jongen, bushbok, groundhornbill, bavianen en een lizzard buzzerd die een eekhoorntje pakte.

Bij aankomst in het camp bleek het, na inspectie van douche en toilet, zéér basic. Er stonden wat rondavels en wij zetten ons tentje op aan de buitenrand. Het toilet hield ik na 1x al voor gezien. Gelukkig stonden er veel bosjes om ons heen.

We kochten 2 broden en gingen na het opzetten van de tenten in de schaduw picknicken. We hadden rust tot 16.00 uur. Dat was ook wel nodig want het was 42 gr. in de schaduw. Dus te warm om te bewegen...Na de siësta vertrokken we weer met de auto. Eerst naar Simenti. Daar is een hotel ( met flushing toilet). We regelden eerst de boottocht voor de volgende dag. Daarna was er tijd voor een koude coke want het duurde lang voordat alles geregeld was. Jammer van de tijd dacht ik even (This is Africa man...) Maar toen alles geregeld was liepen we met Hassan naar een mirador wat gelegen was op het terrein va het hotel. We keken uit over een groot wetland. Daar zagen we weer bushbokken, cops, sperwinged geese, jacana's, whartogs en ook de Senegal Coockal. Daarna deden we met de auto nog een rondje. Dat leverde ons nog Guinea Fawls op, steeds in groepen van een stuk of 10/15. Net voor we weer terug waren in het kamp zagen een grote groep van wel 100 bavianen. Jong, oud, dik en dun. Onze gids Hassan kon hun roep perfect nadoen, hij bewoog er zelfs een beetje als een baviaan bij...! Zijn hoofd heeft ook nog een beetje de trekken van een primaat, mooi hoofd om te boetseren! Het park valt mij een beetje tegen. Doordat er erg veel begroeiing is van zo'n 50/ 60 cm.hoog is het moeilijk om de dieren te zien. Komt nog bij dat onze landcruiser het nadeel heeft dat je in de lengte achterin zit, dus je kunt daardoor moeilijk naar buiten kijken. Ook omdat je wat hoger zit en dus een beetje moet bukken om door de ramen te kunnen kijken. Als er wat te zien is ben je achterin meestal te laat met het plaatsen van je verrekijker. De weg is slecht dus we hotsen en botsen wat af achterin!

Je kon merken aan het wild dat er op ze gejaagd wordt of werd. Ze waren erg schuw. Er zaten olifanten in het park maar die laten zich niet meer zien. Men denkt dat ze allemaal verdwenen zijn. Verder zitten er nog zo'n 100 leeuwen, verspreid in het park. Ook luipaarden worden wel eens gezien! Verder veel soorten apen, nijlpaarden en veel gazelles. En natuurlijk een groot vogelbestand. Terug op het kamp namen we een drankje voor onze tenten, daar vingen we een beetje wind. Het kamp ligt aan de rivier. De werknemers van het kamp hebben hun woningen ook in het kamp. Ze wonen daar met hun vrouwen en kinders.

We hadden ons opgegeven voor een warme maaltijd en tegen 20.00 uur werden we gehaald voor het eten. Het ging wat primitief en het was een zeer eenvoudig maal maar smaakte prima. En een koud drankje erbij. Ze hadden een koelkast op een accu. Toen we naar bed gingen was de temperatuur gedaald naar 30 graden. De sterrenhemel was weer prachtig, dat moest ook bijna wel zo in the middle of nowhere!

De volgende dag werden we wakker rond 6.00 uur. Het was 22 gr. En Gert vond het niet warm.. De green velvet monkeys brachten de nacht door in de palmen tussen onze tenten. Het waren grote palmen met brede bladeren die veel geluid maakten als de apen er doorheen sprongen. Omdat de douche niet echt het idee gaf dat je daar schoner van zou worden gebruikten we de natte washandjes en gingen zo ook fris op stap. Met de auto en Hassan reden we eerst naar een dam die in de rivier lag. Daar lagen 8 nijlpaarden in het water. Altijd weer heel indrukwekkend, deze oerbeesten te zien in hun natuurlijke omgeving. Ook zagen we daar in een zandwand roodkeelbijeneters. Prachtig, wat een schitterend gekleurde vogels.

Toen stond de boottocht op het programma. Het duurde nog wat voor alles geregeld was en de kapitein en zijn hulpje te voorschijn kwamen maar toen gingen we toch. Het was een rustige boottocht. De uitzichten waren prachtig. De dieren lieten het helaas wat afweten. Geen hippo's en krokodillen die er anders, zo werd ons verzekerd, altijd wel te zien waren. Maar wij genoten toch van een heerlijke tocht over het water in een mooie natuur, in het zonnetje.Terug in het Hotel Simenti eerst weer een koude coke. Ook de tocht terug naar het kamp leverde weinig nieuws op. Alleen een dik-dik, de kleinste antilopesoort, liet zich nog even goed zien.

Lunchen deden weer bij de tenten. De thermometer gaf 46 gr.aan. Pierre ging nog zwemmen in de rivier. Gert ontdekte later op de plek waar Pierre te water ging een krokodil van zo'n anderhalve meter... Ik ging op visite in het 'dorpje' van het personeel van het kamp.Tegen 16.30 uur vertrokken we weer met Hassan. We zagen nog 2 maraboe's en 2 wolly-necked storks. En op een prachtig uitzichtpunt hadden we mooi zicht op de rood-keelbijeneters. We maakten een flinke ronde, de weg was weer erg slecht.

Terug in het kamp was het weer tijd voor een koud drankje. Ik deelde wat mutsen van Ine uit. Ook had ik wat wollen mutsen van Gerrit meegenomen. Die werden ook enthousiast ontvangen. Wollen mutsen bij deze temperaturen. Maar ze werden trots opgezet, en gingen de hele avond niet meer af. Ook wilden ze er allemaal nog mee op de foto. Het sfeertje was goed. We hadden weer een warme maaltijd in het restaurant. We lagen al om tien uur in bed. We vonden de natuur mooi in Niokola Koba maar er is weinig wild en wat er is, is erg schuw. Of het dan wel de moeite is om zo'n afstand te rijden hiervoor? We denken van niet. We hebben dan ook wel pech dat het nu zo warm is...Het was zweten vannacht.

Toen we opstonden was het nog 24 gr. We ontbeten in het restaurant maar namen na de ervaring van gisteren onze eigen kaas en chocopasta mee. Daarna konden we weer op pad met Hassan. Hij had een gebied wat verder weg in gedachten dus we reden een flinke afstand. We kwamen bij een prachtig uitzichtpunt. Vanaf een flinke hoogte keken we naar beneden waar de rivier stroomde. Verschillende met gras begroeide eilandjes lagen in de rivier en omdat je zo hoog stond, kon je heel ver de rivier afkijken. Op die eilandjes liepen nog niet zo lang geleden olifanten...de buffels kwamen hier aan de rivier drinken. Maar nu was het leeg, het wild wat er nog is is schuw en laat zich, bang voor jagers, niet zien. Wat we wel zagen zijn bavianen en maraboe's en wolly-necked storks en wat roofvogels. Hassan liet ons nog een luipaard in een hok zien. Dit dier was als jong gevangen en zat nu al 9 jaar in gevangenschap. Hij had wel een zeer ruime kooi maar hij zal zijn verdere leven in gevangenschap moeten slijten.

We gingen weer richting Simenti voor de koude coke. Plotseling zagen we een luipaard onder een boom liggen. Geschrokken door onze auto, nam hij snel de kuierlatten.Dit was weleen hele mooie waarneming! Genieten...Terug op het kamp betaalden we de rekening, die wel wat hoger uitviel dan we hadden gedacht, gezien het gebodene. Na een soepje en een broodje werden de tenten weer opgevouwen en alles in de auto geladen. Het was een warme rit door het park terug, zonder verder nog waarnemingen. Hassan werd bij de poort afgezet en hartelijk bedankt. Wij reden meteen door naar Wassedou. Daar kenden ze ons nog en we konden ons plekje meteen weer inrichten. Toen was er voor de mannen een koele Gazelle terwijl de vrouwen gingen genieten van een heerlijke douche!

Dag 14. Op weg naar Kafountine. Drie keer met een pont overvaren.. We overnachten in Pakalinding camp.

Woensdag 25 februari. Moesten we vroeg op want het werd een lange reisdag. We passeerden de grens weer met Gambia en gingen naar Georgetown. Daar moesten we 2x met de pont over. Het zat ons mee, we hoefden niet al te lang te wachten. Zo konden we ook nog voor donker de pont pakken bij Farrafenni naar Pakalinding. We konden ons weer in het Engels verstaanbaar maken en weer met Dalassi's betalen. 100 Dalassi is 3 euro!

In Pakalinding kamp kregen we een kamer. Toen bleek dat de mannen een pilsje wilden werd dit meteen met de taxi gehaald.Na enig wachten kregen we ook nog een warme maaltijd, goed geregeld, omelet met friet! Het koelde af en dat voelde prima aan na al die warmte in Niokolo Koba.Voor het eerst sliepen we weer in een kamer en bleef ons tentje ingepakt in de auto.

Dag 15. Vandaag weer de grens over en in 1 keer door naar Kelediang. Pierre en Mieke gaan in een huisje. Wij blijven tot het eind ons tentje trouw.

We besloten onderweg een brood te kopen en dan te ontbijten op een mooi plekje. Eerst maar de grens over in Soma. We gingen weer terug Senegal in...Eerst maakten we nog een staaltje corruptie mee bij de grensovergang. Bij de politie moesten we eerst de auto Gambia uit laten schrijven. Deze Gambiaanse politieman vroeg zonder blikken of blozen 1000 CFA ( munteenheid van Senegal) =1,50 euro. per paspoort. Hij wilde niet luisteren naar tegenargumenten en hij betaalde het wisselgeld terug uit zijn eigen portemonnee.... Aan de overkant bij de douane moesten we ook nog eens 1000 CFA's betalen omdat het nog geen 8 uur was en hij dus overuren maakte. Ook hier verlieten we het kantoor met gevoel genaaid te zijn!

We lieten al snel Soma achter ons en via Bignona en Diouloulou gingen we naar Kafountine. Overal stonden militairen met het wapen klaar in de hand, langs de weg. Op zo'n kilometer afstand van elkaar. Dit hadden we nog niet eerder meegemaakt. Het gaf niet echt een rustig gevoel al hadden we verder niet het idee dat er echt iets mis was. Later hoorden we dat er vandalen uit Gambia de grens overkwamen en dat zij toeristen lastig vielen in Senegal. 26 februari arriveerden we tegen 15.00uur op Kelediang, Senegal. Het personeel heette ons welkom. We kenden Cedi en Jaja nog. Vooral met Jaja was de begroeting heel hartelijk. Marieke ( de Nederlandse eigenaresse van het kamp) was in het dorp boodschappen doen. Wij zetten ons tentje op nadat we eerst een slang hadden verjaagd! Mieke en Pierre richtten hun kamer in.

Helaas geen koud pilsje als welkom, de koelkast bleek al enige tijd kaduuk... Gert en ik namen een duik in zee. De temperatuur was lekker maar er stond een flinke onderstroming! Dus echt zwemmen ging niet maar het springen in de hoge golven is ook altijd heerlijk. Op het strand stond een jonge knul die zich bekend maakte als Kofi, Kofi Annan. Nu keken we daar niet echt van op want we hadden op de tuin van Musa in Aljamdu ook al kennisgemaakt met Obama. Het is gebruikelijk dat ze hier, naast hun moslimnaam, ook een meer Engelse of Europese naam hebben, die wordt door de toeristen gemakkelijker onthouden. Hij probeerde ons te interesseren voor zijn schilderijtjes.

Bij de borrel evalueerden we onze ervaringen van deze reis en met name de toestand waarin we Afrika en de Afrikanen aantroffen. We waren nu voor de 3e en 4e keer in dit deel van Afrika en er leek niets veranderd. We spraken een jonge knul die verklaarde dat als Europa ophield sponsor te zijn van scholen etc. de hele economie zou instorten. Werkelijk alles wordt met Foundations draaiend gehouden en het wordt door de inwoners als heel normaal ervaren. Scholen kunnen alleen functioneren doordat ze door Europeanen worden gesponsord. De regering betaald alleen de salarissen van de leraren...En dat doen ze nog zo slecht dat er regelmatig stakingen zijn. Dus hoe de kwaliteit van het onderwijs is laat zich ook raden. Veel jongeren haken af, omdat ze thuis moeten helpen of omdat er geen geld is om naar school te gaan. Dit zijn dan de mensen die meestal ook geen baan kunnen vinden. Natuurlijk zijn er toch jongeren die zich erboven uit worstelen. Zij halen goede resultaten op school en als ze dan een persoonlijke sponsor vinden kunnen ze naar het hoger onderwijs en hebben zo ook betere vooruitzichten voor de toekomst. Ik was wel geschrokken van al het vuilnis en rommel langs de wegen. Dit lijkt in Senegal erger dan in Gambia.

Je vraagt je toch af hoe het met Afrika verder moet. Wat moet er gebeuren om zaken positief te veranderen? Helpen al die foundations Afrika werkelijk vooruit?

De temperatuur is, hier in Senegal, fris, voor ons een goede overgang tussen de hitte van Niokolo Koba en de kou die we over een paar dagen in Nederland weer tegen gaan komen. De truien moesten weer opgezocht! Mijn fleecetrui werd van kussensloop weer kledingstuk! Gert leende een deken uit een van de kamers. We wandelden door het bos naar ons tentje. Daar hadden ze olielampjes gehangen. Het zag er mooi uit en we sliepen ook heerlijk.

De volgende dag bezochten we de middelbare school. Ik sponsor daar 4 leerlingen die daardoor 4 jaar lang naar school kunnen. Dat kostte 30 euro per leerling per jaar. Dit doe ik via de stichting: 'Vrienden van Kelediang'. Marieke helpt mee leerlingen uit te zoeken die in aanmerking komen. De voorwaarden zijn: gemotiveerde leerlingen met redelijke prestaties. Verder moeten de ouders het financieel niet kunnen opbrengen om hun kind(eren) naar school te laten gaan. Ook houdt Marieke mee in de gaten of het goed blijft gaan dwz. of de leerlingen niet te veel verzuimen en dat ze hun best blijven doen op school. Zij onderhoudt het contact met het schoolhoofd en ook met de leerlingen. Doordat zij ieder jaar 6 maanden in Senegal woont, kan dit zo geregeld worden.

Het beeld op deze school verschilde niet veel met dat van Sitanunko in Gambia. Ook hier een tekort aan lokalen en meubilair. Wel hadden ze hier al een computerlokaal met 10 werkende computers. Deze waren per boot uit Nederland gekomen, ook via de stichting van Marieke. Er waren net 2 nieuwe lokalen opgeleverd. De kosten daarvan kwamen op 10.000 Euro! Het was rondverteld wie we waren en twee van de vier kinderen kwamen kennismaken. Ik vertelde hen dat er bij Marieke een cadeautje voor hen lag. Ik had nml. voor ieder een rugzak (Ronald) en wat schoolspullen meegenomen.

's Middags wandelden we naar Esperanto, een ressort van een Fransman waar een prachtig stuk natuur achterligt. Daar zijn altijd heel wat vogels te scoren. Nu zagen we zelfs een flinke krokodil! Terug op Kelediang was iedereen zeer verbaasd de foto's daarvan te zien. Niemand wist dat daar krokodillen voorkwamen...

Toen brak alweer onze laatste dag op Kelediang aan. De mannen gingen een boottocht doen. Met Fela en een kapitein de Casamanche in. Marieke gaf hun een lekkere lunch mee. Mieke en ik wandelden, net als 2 jaar geleden, samen naar het dorp en gingen op souvenirjacht. Dat was er deze reis nog niet van gekomen. We vonden leuke spulletjes en dronken een lekkere Bisap op een terrasje. 's Middags liep ik alleen nog even terug om nog wat lappen stof te gaan halen. Het is zo'n 20 minuten lopen naar het dorp over een zandweg. 's Avonds aten Marieke en de kinderen ook met ons mee. Ik gaf haar de brillen die ik van Irma en Rinus had meegekregen. Zij hadden daarvoor een ronde door een verpleeghuis gedaan...Marieke kent veel mensen en gezondheidsposten dus kan zij het beste zorgen dat deze brillen op een goede plaats terecht komen. Evenals enkele mobieltjes die ik ook had meegenomen.

Dag 17. De auto wordt leeggeruimd, gewassen en weer ingeleverd bij Joe op Sukuta camp.'s Avonds de vlucht terug naar huis.

Zondag 1 maart werd alles weer ingepakt. Er was veel ruimte gekomen door alle spullen die we her en der hadden afgegeven. Maar nu moesten de souvenirs hun plekje weer krijgen. We namen hartelijke afscheid van Marieke en haar personeel.

We passeerden de grens met Gambia weer zonder problemen. Deze reis heeft ons 10 stempels opgeleverd in ons paspoort...Via Brikama kwamen we weer in Sekuta terug bij Joe en Claudia. De auto werd bij een garage gewassen. We zagen hem van rood weer wit kleuren toen al het rode stof eraf gespoten werd. Nog een sapje dronken we op het strand, en ik ging nog even met de tenen in zee. Moeilijk te geloven dat we over een dag weer in de Hollandse winter zouden zijn.

Tegen 19.00 uur werden we op het vliegveld afgezet en was de thuisreis begonnen.