RONDREIS UGANDA deel 2

Onderweg naar Lira. Ik zit nu achter in ons busje en probeer onder het genot van een milde Afrikaanse massage een verslagje te maken van de koffiewandeling die Harm, Jaap en ik gisteren nog samen met Moses hebben gemaakt. Na een stevige wandeling naar de watervallen, konden we op het terras even bijkomen bij een min of meer koud colaatje. Jaap bleek intussen ook voldoende opgeknapt en was ook wel te porren om eens te gaan kijken waar dat lekker bakkie pleur nou eigenlijk vandaan komt. Dus gingen we met zijn vieren op pad. Moses bleef vol passie alles haarfijn uiteggen, van het zaaien tot en met het oogsten van de koffieboon.

Bij de Orphanag Association waar de koffie uiteindelijk gedroogd, gebrand en gemalen werd, mochten wij ook proven van een heerlijk bakkie organische koffie. Dachten we... Zo gemakkelijk ging het echter niet... We moesten ook zelf aan de slag. De gedroogde bonen moesten we in een vijzel stampen, tot de bonen allemaal uit hun velletje waren gestampt. Daarna mocht Harm, met een beetje hulp van de wind en wat extra blazen ervoor zorgen dat alle velletjes op de grond belandden en we enkel de bonen overhielden. Toen hadden we wel de bonen, maar nog steeds geen koffie... ze moesten nog gebrand worden. We verhuisden met z'n allen naar een klein kamertje waar een oventje uit klei klaar stond om de bonen te branden. Na twintig minuten roeren in de pan eindigden we dan eindelijk met de gebrande bonen die we allemaal kennen. Maar nog steeds konden we niet aan de koffie...De bonen moesten nog gemalen worden en toen kwam de vijzel weer in beeld. Met samenwerken kom je een heel eind en na een aantal minuten stevig stampen hadden we dan ons poeder, klaar om opgegoten te worden. Filters kennen ze hier niet echt, dus we moesten het laatste restje wel in de mok laten, maar wat een heerlijk bakkie pleur was dat! Vooral omdat we er ook zelf aan hadden gewerkt. Ik zou iedereen aanraden dit ook een keertje te doen... Je geniet des te meer van je ochtendkopje! Verslag vanKatrien.

We gingen op donderdag de 24^e op weg naar KIDEPO VALLEY. Dit is een Nationaal park in het noorden van Uganda tegen de grens met Sudan. We gaan hier twee dagen over doen, want de afstand is te groot en de wegen te slecht om dat in een keer te overbruggen.

Ook nu zien we onderweg weer veel katoen- en suikerrietplantages met aan de horizon flinke bergen. Een wijntje was alleen mogelijk in de wat betere restaurants. Er zijn ook veel akkertjes met yam en casave. Ook zien we de teelt van ananassen. Het is nu helaas niet het juiste seizoen voor mango’s, hoewel ze wel sporadisch te koop worden aangeboden. Papaja’s kun je hier het hele jaar door oogsten. En dan natuurlijk de bananen. Je ziet hier twee soorten, de groene, matoke en de gele zoals wij die kennen. Die laatste kun je ook overal kopen langs de weg. Een flinke tros heb je voor 1.000 shilling! Een product van hier is ook de G-nuts oftewel pinda’s. Maar ook mais wordt overal verbouwd. In de dorpjes zijn ook altijd adresjes waar je het tegen een vergoeding kunt laten vermalen. Voordat het zover is ligt het overal te drogen, soms zo op de weg. Ook koffie wordt veel verbouwd en ook op deze manier gedroogd. Wat betreft het eten: Er is in Uganda volop voedsel. Een groot aanbod van Groenten en fruit. De normale maaltijden in Uganda zijn simpel met banaan of vis als hoofdgerecht. Ook wordt veel bonen met rijst gegeten, vaak met een sausje van G-nuts. Van maïsmeel wordt een brij gemaakt die hier Posho heet, in Tanzania kende ik het als Ugali. Het is lekker eten met een groentesausje! De Matoke banaan wordt gekookt en tot een soort puree verwerkt. Vlees is een luxe artikel en als je het krijgt ziet het er toch wat anders uit dan wij gewend zijn, maar volgens de vleeseters onder ons smaakte het prima! Bier is overal te krijgen, ik zag bij ons op tafel regelmatig Club of Nile Special staan.

In Lira sliepen we volgens Matoke in een eenvoudig hotel (www.tripadvisor.nl/Hotel_Review-g800443-d1734756-Reviews-The_Lira_Hotel-Lira_Northern_Region.html ) maar wij vonden het een prima hotel.. De kamers waren ruim en goed, de bedden fris opgedekt en alles in de badkamer werkte! Harm en Katrien hadden een soort bruidssuite, de kamer was een flinke zaal en ze hadden een flatscreen tv, koelkast, ventilator en een badkamer met kingsize afmetingen… We konden er internetten en gezellig in de bar zitten. Tot nu toe zijn de mogelijkheden voor internet heel beperkt.

Het was een uur of zes rijden vanaf LIRA,volgens de reisbeschrijving die we kregen van Matoke zouden we het asfalt vaarwel zeggen en zou voor de komende drie dagen het hobbelen hier beginnen… De dag begon voor sommigen van ons al wat minder riant. Jaap was net hersteld van een maag die flink van streek was.. Gert had een heftige diarree ontwikkeld en stapte met een enigszins onveilig gevoel in de bus. Harm gooide net voor vertrek z’n ontbijt er nog even uit… En Katrien dacht dat ze voor het vertrek ook al enigszins wagenziek werd. We stelden Ismaël voor om voor op de bus maar AMBULANCE te zetten…

We reden wel een uur of zes en het ging verder wel goed. We passeerden unieke Afrikaanse dorpjes, de ronde hutjes zijn hier nog helemaal aanwezig. In een wat groter plaatsje lunchten we in het hotel, het dagmenu, niks mis mee! Onderweg hadden we mooie vergezichten en plotseling reden we door een soort kloof en waren we ineens in de bergen. Prachtig was die omgeving. Mooie bomen en planten, heuvels en dalen en dat alles omlijnt met het vuurrode zand van de weg. Het was genieten en zo had je niet eens in de gaten hoe je al die uren zat te hobbelen…De volwassenen en kinderen die we troffen langs de weg waren wat minder spontaan wat betreft het lachen, zingen en zwaaien. Ze vroegen hier duidelijk om eten of geld. De zieken waren onderweg weer opgeknapt, dus toen we aankwamen haalden we de tenten en de matrasjes plus de hele keukenequipement op. Nu moeten jullie je daar niet te veel bij voorstellen hoor. Wat metalen borden, een bak met bestek, verschillende maten pannen en een ketel. Onderweg hadden we inkopen gedaan, zodat we voor drie dagen brood en warm eten konden maken.

De tentjes werden opgezet en ze vielen ons niet echt mee.. Ze waren vuil en roken alsof ze nat waren ingepakt… Van alle drie was het doek van de buitentent gescheurd, dus maar hopen dat we niet al te veel regen zouden gaan krijgen. Gert’s slaapzak had tegen de jerrycans met diesel gelegen, dus toen we die in het tentje legde ontwikkelde zich daar een schakering aan luchtjes waarvan ik ging twijfelen of ik daar wel bij in slaap zou kunnen vallen. Maar, wat alles weer goed maakte was de plaats waar onze tentjes stonden… op een heuvel en rondom ons, zover we konden kijken, savanne! De schemering viel plotseling, zoals dat overal in Afrika het geval is. De ranger, Faustino, die zich met zijn kalashnikov bij ons had gevoegd liet ons de leeuwensporen zien in ons kamp en vertelde dat het zo’n drie dagen geleden was dat ze in het kamp geweest waren. Hij maakte een flink kampvuur met een klein kookvuurtje ernaast. Dat is dan weer even wennen, hoe doe je dat, eten bereiden zonder aanrecht of stromend water, maar we hadden niet lang nodig om er weer in te komen. We hadden onderweg tijdens het winkelen wat gemakkelijke maaltijden bedacht voor de komende drie dagen…

We aten de eerste dag champignonsoep, bereid door Harm en Katrien. Ze wilden water uit de voorraadtanks halen, maar bij nadere inspectie bleken daar veel dode insecten en kikkers in te drijven. Dus dat werd flessenwater. Daarna kwam de macaroni en zo dineerden we bij het kampvuur, bordje op schoot. Het was volle maan, dus de sterren vielen een beetje weg in het licht van de maan. De zieken waren inmiddels hersteld en hadden lekker meegegeten. De volgende dag moesten we vroeg op en na het ontbijt gingen we op game-drive. We stuitten meteen op een enorme olifant die zijn kudde liep te beschermen. Een flinke groep kwam daar achteraan, dat was een leuke opening! We zagen een prachtige natuur, het deed een beetje denken aan het Serengetipark in Kenia. Veel open savannelandschap met hier en daar een boom. Veel acacia’s maar ook stukken met veel gras, heuvels, op de achtergrond steeds de hoge bergen die aangaven waar Sudan lag. We hebben zo een paar dagen gevuld met het speuren naar wild, in de auto, maar ook een keer te voet. Ik moet zeggen dat was ook een hele bijzondere ervaring om zo tussen het wild te lopen. De buffels werden door onze ranger goed in de gaten gehouden. Hij had dan wel een geweer bij, maar hij joeg de buffels weg door met een plastic waterfles te kraken.

We zagen ook hoe de leeuwen de wacht hielden bij het half opgegeten karkas van een buffel. Verderop lagen er ook nog een paar uit te buiken, want dat konden we wel goed zien, ze waren heel loom en hun buik zag er behoorlijk rond uit.

Toen we de andere dag op dezelfde plek kwamen waren de leeuwen verdwenen en wemelde het er van vier of vijf soorten gieren. We konden de mooiste foto’s van ze maken! Verder zagen we grote groepen olifanten, wel zo’n veertig van die kolossen bij elkaar. En dan ook nog wat baby’s die volgens onze ranger zo’n maand of vier oud waren. We hoorden dat de grootste killers van olifanten bijen en kikkers zijn. Ze krijgen die met het water drinken in hun slurf en kunnen ze dan niet meer kwijt raken. Hun slurf zwelt op en om te proberen het probleem op te lossen gaan ze ermee tegen rotsen of bomen slaan waardoor ze bloedingen krijgen of stukken slurf gaan verliezen en zo dan sterven door bloedverlies.

We hebben ook veel giraffes gezien, licht en donker gekleurd, Rothschildgiraffes. Hoe donkerder van kleur, hoe ouder ze zijn. In Kidepo zagen we ook veel hartebeesten, oribies, waterbokken en rietbokken. Cheetah en luipaard komt er ook voor, maar die hebben we niet kunnen vinden. Ook veel vogels hebben we gespot en het feit dat Ismaël ook een birder is maakt dat we zeker heel veel zien. We hebben er enorm genoten, niet alleen van het wild en de vogels, maar ook van het samenzijn rondom het kampvuur iedere avond. Na een eenvoudige maaltijd die prima smaakte kwamen de gesprekken op gang met de twee Afrikanen, die samen met ons daar aten en sliepen, namelijk onze gids Ismaël en de ranger Faustino. Zo hoorden we veel over de gewoontes en gebruiken in Afrika. Dan wordt je je ook weer bewust hoe verschillend onze culturen zijn. Katrien ontdekte ook toen ze een nachtje last had van maag en darmen, dat er in het gat van de toilet vleermuizen hangen… Gert en ik weten dat dat hier niets bijzonders is, maar zij vond het toch wel een apart idee… Onze ranger was meteen heel zorgzaam voor Katrien en regelde een banda op het rangerspark waar ze een beetje bij kon komen.. Harm bleef er bij om op haar te passen en zodoende kon hij nog een keertje extra me Faustino op stap. Gelukkig was ook zij met een dagje kalm aan doen met eten en drinken weer snel de “oude”..

Die dag gingen we ’s middags een Karamojong dorp bezoeken. We kregen een hele rondleiding door het dorp en er werd uitgelegd hoe verschillend voedsel wordt gebruikt. Het zijn landbouwers en veeboeren. Ze leven vaak in onmin met andere volken vanwege ongeregeldheden om het vee.. Ze hebben dan ook hele stevige erfafscheidingen om hun dorp. Bij het dorp wat wij bezochten stond nog wel een enkel hek maar het was niet meer helemaal afgesloten. Nu hadden wij in de verre omtrek ook geen andere dorpjes gezien, dus geïsoleerd leefden ze wel.. Het begon er mee dat een flinke groep kinderen ons een welkom toezong en na de rondleiding met uitleg over hun manyatta’s (hutten) en de versieringen op de daken en het hek mochten we ook een paar manyatta’s binnen kijken, zo zagen we hoe ze leven in deze hutten en hoe ze hun voorraad eten bewaren.

Daarna liepen we naar een open terreintje en ineens kwamen daar al zingend en dansend zo ongeveer alle vrouwen van het dorp aangelopen. Er was ons al verteld dat deze stam verwant is aan de Massai. Dus verbaasde het ons niet dat een onderdeel van het dansen het hoogspringen was. Natuurlijk kon het niet anders of ik deed ook een duit in het zakje, maar ook Harm liet zich niet kennen en sprong flink mee. Bij het afscheid schreven we een stukje in het gastenboek en overhandigden een bedrag van Matoke en dat hadden we dan zelf nog aangevuld. Ze waren er erg blij mee zeiden ze, het zou niet opgaan aan kleren of huishouden, maar ze waren bezig met plannen voor een ziekenpost en daar ging het aan besteed worden.

Harm maakte de laatste avond nog een maaltijdje pannenkoeken als dessert met een door hem meegenomen pak pannenkoekenmix. En zo werd ons verblijf in Kidepo afgesloten. Nog één nachtje met het geluid van brullende leeuwen op de achtergrond hadden we tegoed.

We hebben er genoten van elkaar, het buiten zijn, de natuur en het gevoel van vrijheid wat we daar hadden. We stonden alleen op de campsite en tijdens het gamedriven kwamen we alleen op de laatste dag wat andere auto’s tegen..

Kidepo ligt in het noorden van Uganda, tegen de grens met Sudan. Het is een park dat door nog maar weinig toeristen wordt bezocht. Dat is eigenlijk wel vreemd, want het huisvest verreweg de meeste diersoorten van alle nationale parken in Uganda. De reden dat weinig mensen het kennen is waarschijnlijk de oorlog die twintig jaar woedde in Noord-Uganda. Onder leiding van Joseph Kony werden er kindsoldaten opgeleid. De rebellen van het Verzetsleger van Joseph Kony vormen een schijnbaar weinig gestructureerde organisatie die verantwoordelijk is voor vele gruweldaden. Zij ontvoeren jongens om hen als kindsoldaat te laten vechten en meisjes om hen als seksslavin te laten werken. Kinderen die proberen te ontsnappen worden vermoord of verminkt, vaak op gruwelijke wijze. Het Ugandese leger biedt de gevangen genomen kindsoldaten contracten aan, om als soldaat dienst te nemen in het Ugandese leger. De kinderen hebben immers gevechtservaring en zijn goedkoop. De jongens zien geen andere uitweg dan te tekenen, zodat zij vaak tegen hun eigen ex-kameraden moeten vechten. Naar schatting zijn tussen juni 2002 en mei 2003 zo'n 9000 kinderen ontvoerd. De angst voor nieuwe ontvoeringen heeft ertoe geleid dat veel mensen gevlucht zijn. In 2006 kwam er echter uitzicht op een eind van het conflict, door vredesbesprekingen in Zuid-Soedan Op 26 augustus 2006 wordt er een wapenstilstand getekend, die voorziet in terugtrekking van het Verzetsleger..

Wij namen met moeite afscheid van ons kamp in Kidepo Valley,maar een nieuwe uitdaging wachtte. Na een rit vanaf ’s morgens een uur of acht, half negen tot ’s avonds zeven uur kwamen we precies op tijd in Murchison aan om de laatste pont over de Nijl te nemen naar ons kamp. Volgens de reisbeschrijving zouden we al game-drivend naar de pont rijden…Het laatste half uur door het N.P. onweerde het flink met regen en windstoten dus het dak kon echt niet open maar we zaten ook in tijdnood.. De laatste pont ging om 19.00 uur! Dus het stuk wat we al door Murchison NP reden ging in een soort speed-game-drive! We zagen veel gazellesoorten langsflitsen, ook zaten er veel roofvogels in de bomen langs de weg en wat buffels zagen we op het veld, ergens een groepje giraffes, het beloofde toch alvast veel goeds voor de game-drives die hier nog op het programma stonden… De pont voer toch gewoon, ondanks de regen en windstoten. Het werd toch nog even een klus om ons tentje op te zetten in het donker en de regen. Maar toen we net alles voor elkaar hadden werd het droog en hadden we een heerlijk diner in het restaurant. En daar genoten we dan ook allemaal weer van..

De volgende dag ontdekten we dat deze lodge, Campsite Murchison River Lodge, www.tripadvisor.com aan de rivier lag en we vanaf het terras bij het restaurant een prachtig uitzicht hadden over de rivier. We gingen 's morgens in alle vroegte op pad voor een tocht naar de delta. En waar we op hoopten gebeurde... nadat we het ons aangeboden ontbijtje hadden opgepeuzeld diende de eerste schoenbekooievaar zich aan.

De gids bood aan om een stukje om te varen zodat we de vogel over het land konden benaderen. En wat een geluk: er landde nog een tweede boven in de boom.. We kregen alle tijd om er mooie foto's van te maken. Het is echt een heel bijzondere vogel; op de een of andere manier heeft hij iets van een prehistorisch uiterlijk. Natuurlijk zagen we ook nog veel andere bijzondere vogels die bij het water thuishoren, zoals de verschillende ijsvogels tot en met de reuze-ijsvogel. Maar ook de hippo's waren talrijk aanwezig. We werden bij onze lodge afgezet en daar konden we meteen weer de velvet monkeys op de gevoelige plaat vastleggen. Die sprongen er zeer talrijk door de bomen. 's Middags was het tijd voor de gamedrive. Olifanten, giraffes, Uganda kobs, waterbokken en veel roofvogels werden gescoord. "s Avonds liepen we, vanaf de tenten, in optocht, met ieder een lampje op het hoofd achter de bewaker, ook voorzien van een lamp, naar het restaurant. Het was een behoorlijke afstand die er in het donker moest worden afgelegd, we leken net de kabouters van Sneeuwwitje en zongen dan ook zachtjes, hei, ho, hei, ho..

De volgende dag begonnen we met een gamedrive en daar diende zich eigenlijk niet echt nieuwe dingen aan. Maar toch was het genieten, zo rondgereden te worden door een mooi Afrikaans landschap. Af en toe wat wilde dieren en mooie vogels overal om je heen. De mannen hadden een stabilisator gemaakt van een oude sok of een zak gevuld met bonen. Op een moment tijdens de game drive vraagt Ismaël aan Harm: "Haam, can I have your stabilizer?" Ja hoor, zegt Harm en leent hem graag aan Ismaël uit. Tot zijn grote verbazing ziet hij hoe Ismaël de sok openmaakt en lekker van de bonen begint te peuzelen... Op dat moment ontdekten we dat het geen bonen maar pinda’s waren. Ismaël had dat duidelijk al eerder ontdekt…Toen hebben we hem maar meteen een grote zak met pinda's gegeven, om te voorkomen dat hij zo langzaam onze zakken leeg peuzelt.. We lunchten bij Hot Chilicamp, de plaats waar we vijf jaar geleden hebben gekampeerd. Alles bleek onveranderd en de herinneringen kwamen weer boven, het eten bleek ook nog net zo goed als toen... Na de boottocht in de middag werden we afgezet onderaan de Falls.

Het was een pittige klim naar boven maar echt de moeite waard. Je kunt hier prachtig zien wat een enorme hoeveelheid water wordt aangevoerd door de Victoria Nile en hoe dat allemaal door een nauwe kloof wordt geperst. Helemaal bezweet en verhit kom je dan boven aan en daar vind je dan onmiddellijk verkoeling in alle nevel van het opspattende water... Ik was dubbel blij met die nevel want onderweg had ik een keer mijn rugzak op de grond gezet om een foto van een vlinder te maken. De vlinder was rap weg, maar al wandelend ontdekte ik dat ik helemaal onder de grote rode mieren zat.. En die kunnen heel vervelend bijten..! Ik zal de tas waarschijnlijk in een nest fire-ants gezet hebben... "s avonds bleken mijn bovenarmen en schouders helemaal onder dikke rode jeukende bukten te zitten...

Murchison Falls is het grootste Nationale Park van Uganda. Het heeft een bewogen geschiedenis achter de rug .In het gebied brak omstreeks 1908 de slaapziekte uit waaraan velen in de omgeving stierven. Bewoners werden toen geëvacueerd uit het gebied. Als gevolg daarvan kon het wildleven en de natuur zich zonder belemmering uitbreiden. Officieel werd het park in 1952 geopend. Nog steeds zijn de gevolgen, die zich later tijdens het regime van Idi Amin afspeelden merkbaar. Maar de overheid maakt zich sterk om Murchison Falls tot een van de fraaiste en meest gevarieerde parken van Afrika te laten worden. De watervallen zijn 60 meter breed en bijna 45 meter hoog en kunnen van zeer nabij bezichtigd worden. De Victoria Nijl, waarin de watervallen zich bevinden en waaraan het park zijn naam dankt, doorkruist het park van oost naar west over een lengte van bijna 120 kilometer en ze mondt dan uit in Lake Albert en de Albert Nijl. Er zijn veel rivieren in het park zodat het zeer waterrijk is met alle gevolgen voor de flora en fauna van dien.

Een dag later werden de tenten weer ingepakt en de bus weer ingeladen. Onze achterklep kon niet meer open, daarom heeft Ismaël de achterbank op de kop achterin gezet waardoor we dan toch nog al onze bagage kwijt kunnen. Voor de pappa heeft hij een aparte zetel achterin geplaatst! We vertrokken naar Kibale Forest NP. Volgens ons reisprogramma was het een reisdag van 12 uur dus we installeerden ons gemakkelijk in de bus. We hebben met Ismaël een perfecte chauffeur gevonden. De wegen zijn hier net zo abominabel slecht als in de rest van Afrika. De asfaltwegen bestaan meer uit leeggereden gaten dan uit echt asfalt. Maar hij laveert goed om alle gaten heen en neemt alle drempels, ook na acht uur rijden nog heel behoedzaam. We lunchten onderweg in het Hilltonhotel. Ismaël kondigde dat met een grote grijns aan dus we hadden meteen al het idee dat het anders zou zijn dan de naam deed vermoeden.. We kwamen bij een echt Afrikaans plattelandshotel en konden kiezen uit Pocho en Matoke met beef of beans.. Ik vond het heerlijk en heb zitten genieten! Voor we instapten hebben we al de kinderen die op het zien van zoveel Mzungu's waren afgekomen een tandenborstel met tandpasta gegeven. Ze waren hier zéér verguld mee. En zo begonnen we, al duttend, met onze volle magen aan het laatste stukje met als eindbestemming Chimpanzee Forest Guesthouse, www.traveluganda.co.ug/chimpguesthousekibale waar we sliepen in mooie huisjes die boven op een helling lagen, omringd door theeplantages.

Het was werkelijk een prachtige plek en we hadden er zonder moeite de rest van onze reis door kunnen brengen. Maar…. we hadden hier maar één dag te vullen. ‘s morgens naar Kibale forest waar we een teleurstellende chimp wandeling deden. Het had de hele nacht geregend en ook in de ochtend miezerde het nog wat. Dat was volgens onze gids de reden dat de chimps liever boven in de bomen op hun nesten zaten, bedekt met takken tegen de koude. ‘s middags deden we de Bigodi-swamp-wandeling en liepen we grotendeels over houten loopbruggetjes over het moeras. Verschillende apensoorten sprongen door de bomen om ons heen, de Black and White Colobus, de red-tailed monkey, Red Colobus en natuurlijk bavianen. En natuurlijk de vogels weer. Gert haalt deze reis vast een monsterscore want de vogelstand staat nu al op 230!! En, dat was wel heel leuk, 5 jaar geleden troffen we onderweg kinderen die zelfgemaakte beeldjes van klei verkochten. Gert en ik kochten toen twee beeldjes die de blue toerako voorstelden. Nu stonden er ook weer kinderen en ze verkochten nu beeldjes van gorilla’s